Jak skutecznie odwołać darowiznę?
Umowa darowizny sporządzana w formie aktu notarialnego jest jedną z najczęściej zawieranych umów w polskim obrocie prawnym. Z uwagi na swój szczególny charakter i cel ustawodawca przewidział możliwość jej odwołania przy spełnieniu szeregu warunków. Oprócz warunku formalnego jakim jest złożenie oświadczenia o odwołaniu darowizny w formie pisemnej, złożonego wobec obdarowanego, pierwszą a zarazem najważniejszą przesłanką jej anulowania jest tzw. rażąca niewdzięczność, którą odczuwać ma darczyńca względem osoby obdarowanego. Tak rozumiana niewdzięczność oznacza poczucie darczyńcy iż, obdarowany po otrzymaniu przedmiotu darowizny postąpił wobec niego w sposób sprzeczny z ogólnie przyjętymi normami moralnymi i społecznymi. Niewdzięczność może zatem przejawiać się w różnych zachowaniach bądź też zaniechaniach obdarowanego, a każde takie zachowanie bądź zaniechanie może stanowić odrębną podstawę do skorzystania przez darczyńcę z możliwości odwołania darowizny. Pamiętać należy jednak, iż w razie zaistnienia sporu sądowego, sąd rozpoznający sprawę zbada motywy zachowania beneficjenta i jeżeli dojdzie do wniosku, że zachowanie obdarowanego zostało sprowokowane przez darczyńcę to rezultatem takiego stwierdzenia będzie niewystąpienie warunku rażącej niewdzięczności. Kolejnym warunkiem poprawnego odwołania darowizny jest niestety przesłanka czasowa na złożenie wymaganego oświadczenia. Darowizna nie może być zatem anulowana po upływie roku od dnia w którym darczyńca dowiedział się zachowaniu obdarowanego niosącego znamiona rażącej niewdzięczności. Warto mieć również na uwadze, iż mimo nagannego zachowania darczyńcy przebaczymy mu, to wówczas w tym wypadku tracimy możliwość następczego odwołania darowizny. Ciekawym jest również zapis ustawowy dający prawo spadkobiercom darczyńcy na skuteczne odwołanie darowizny w przypadku, gdy darczyńca w chwili śmierci był uprawniony do odwołania darowizny lub jego śmierć wynikła z powodu zawinionego działania obdarowanego. Podsumowując, odwołanie darowizny nie jest procesem łatwym. Warto zatem skorzystać z pomocy odpowiednio wykwalifikowanego prawnika, który pomoże nam sporządzić wymagane oświadczenie a w razie braku zwrotu przedmiotu darowizny, będzie nas skutecznie reprezentował w sądzie.