Gdy nie masz dostępu do drogi publicznej
W przypadku, gdy nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej, lub do należących do niej budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej czyli drogi koniecznej. Instytucja ta uregulowana jest przepisami kodeksy cywilnego. Warto pamiętać, że przeprowadzenie drogi koniecznej nieodłącznie wiąże się z wynagrodzeniem, co oznacza, że nie można żądać od właściciela nieruchomości sąsiadującej z drogą publiczną możliwości przejazdu nieodpłatnie.
Zaznaczyć należy, że droga konieczna musi uwzględniać potrzeby nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej w taki sposób, by w jak najmniejszym stopniu obciążać grunty, przez które przebiega.
W sytuacji, gdy sąsiedzi dojdą do porozumienia, to mogą ustanowić służebność drogi koniecznej bez konieczności posiłkowania się Sądem. Jest to oczywiście najszybsze rozwiązanie. W przypadku porozumienia sąsiadów w tym przedmiocie służebność taka może być ustanowiona na mocy umowy – najlepiej w formie aktu notarialnego, jednak forma aktu notarialnego jest niezbędna jedynie dla oświadczenia woli właściciela nieruchomości obciążonej – tej, przez którą będzie przebiegać droga. Natomiast oświadczenie woli właściciela nieruchomości władnącej może zostać złożone w dowolnej formie, np. zwykłej formie pisemnej.
W sytuacji, gdy właściciele sąsiadujących ze sobą nieruchomości są skłóceni, to strona zainteresowana uzyskaniem dostępu do drogi publicznej powinna złożyć wniosek w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości gruntowej o ustanowienie służebności drogi koniecznej. Sprawa taka prowadzona jest w postępowaniu nieprocesowym. Jak wskazuje orzecznictwo służebność drogi koniecznej powinna zapewnić dostęp do najbliższej drogi publicznej, a nie do drogi publicznej położonej dalej i subiektywnie poczytywanej za bardziej dogodną przez właściciela nieruchomości władnącej, ze względu na konieczność zminimalizowania niedogodności wynikających dla właściciela nieruchomości obciążonej. Wniosek do sądu o ustanowienie drogi koniecznej podlega opłacie .